تبیین رابطه موقعیت دریایی کشورها با سطح توسعه

موقعیت دریایی، یکی از مهم ترین ابعاد مربوط به موقعیت جغرافیایی کشورها است. موقعیت دریایی، منشاء مزیت و در برخی مواقع منشاء تهدید و مخاطرات طبیعی و انسانی برای جامعه ساکن در پهنه خود است. موقعیت دریایی همواره یکی از عناصر مهم در نظریه ها و مدل های راجع به قدرت و استراتژی دریایی و توسعه یافتگی کشورها است. تحقیق حاضر با هدف تبیین رابطه موقعیت دریایی کشورها با سطح توسعه انجام یافته است. این تحقیق از لحاظ هدف از نوع بنیادی و از لحاظ روش از نوع تحقیقات توصیفی - تحلیلی و همبستگی است. به منظور تبیین رابطه بین شاخص موقعیت دریایی کشورها با شاخص سطح توسعه آنها، ابتدا موقعیت دریایی و سطح توسعه کشورها شاخص سازی و رتبه بندی گردید. شش نماگر از مجموع نماگرهای مربوط به موقعیت دریایی و 13 نماگر توسعه (توسعه اقتصادی و اجتماعی هر کدام 5 نماگر و توسعه سیاسی 3 نماگر) از مجموع نماگرهایی که برای سنجش توسعه یافتگی کشورها استفاده می شود، برای مطالعه انتخاب شد و با استفاده از روش تاپسیس عمل رتبه بندی موقعیت دریایی و سطح توسعه کشورها انجام گردید. در ادامه در تحلیل رگرسیونی، رابطه این دو متغیر در محیط spss16.0 تبیین و تحلیل گردید. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان می دهد که بین موقعیت دریایی با سطح توسعه کشورها رابطه معناداری وجود دارد. کشورهایی با موقعیت دریایی مناسب از توسعه یافتگی بالایی برخوردار هستند. طول مرز آبی در مقام مولفه طبیعی موقعیت دریایی و بنادر دریایی در مقام مولفه انسانی و یا سازه ساحلی کشورها، بیشترین تأثیر را بر توسعه کشورها می گذارند. با اینکه تمامی ابعاد توسعه یعنی بعد اقتصادی، سیاسی و اجتماعی توسعه از موقعیت دریایی تأثیر می پذیرند؛ اما این بعد سیاسی توسعه است که بیشترین تأثیر را از موقعیت دریایی می پذیرد.